Kemik dokularındaki hücrelerde denetimsiz büyüme ve çoğalması ile ortaya çıkan kemik tümörleri hayatın her periyodunda görülebiliyor. Âlâ ve berbat huylu olarak sınıflandırılan kemik tümörleri konusunda vakit kaybedilmeden uzman yardımı alınması ve gerekliyse şahsa özel tedavi planlaması yapılması gerekiyor.
Çocukluk çağı yahut 20’li- 30’lu yaşlarda tespit edilebilen düzgün huylu kemik tümörleri bazen hiç tedavi gerektirmezken bazen de kemiğe ziyan verecek durumda olması nedeniyle ameliyat gerektirebiliyor. Kemiğin kendi dokusu yahut bedenin rastgele bir yerindeki kanserin kemiğe yayılmasıyla gelişen makûs huylu kemik tümörlerinde de erken teşhis ve tedavi büyük kıymet taşıyor. Ağrı ve şişlik ya da öteki bir rahatsızlık nedeniyle çekilen röntgen sinemalarıyla tespit edilebilen makus huylu kemik tümörlerinin tedavi planı; tümörün tipi, evresi ve hastanın genel sıhhat durumuna nazaran yapılıyor.
Kötü huylu kemik tümörleri cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi ile tedavi edilebiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. İhtilal Özer, kemik tümörlerinin teşhis ve tedavileri hakkında bilgi verdi.
Kemik tümörlerinin çoğunluğu kanserlerin yayılmasıyla oluşuyor
Kemik tümörleri, kemik dokusunun kendisinden olduğu üzere bedenin öteki organlarındaki kanserlerin kemiğe yayılmasından da kaynaklanabilmektedir. Primer kemik tümörleri yani kemikte gelişen tümörler öbür tümörlere nazaran nadir görülmektedir. Tüm tümörlerin %1’i kemik dokusunun kendisinden kaynaklanmaktadır. Lakin kemik tümörlerinin büyük çoğunluğu öbür organlarda oluşan kanserlerin kemiğe yayılması (metastaz yapma) ile ortaya çıkmaktadır.
Kemik tümörleri ağrı ve şişlik şikayeti ile kendisini aşikâr edebilir
Kemik tümörleri ekseriyetle tümörün bulunduğu kol bacak kemiklerindeki (ekstremite) ağrı yahut şişlik şikayeti ile ortaya çıkar. Birtakım durumlarda ise hastanın hiçbir şikayeti yokken diğer bir sebeple çekilen röntgen sinemalarında ya da kolay bir travma sonucu oluşan kırıkların tedavi sürecinde tesadüfen tespit edilmektedir.
İyi huylu kemik tümörleri tedavi gerektirmeyebilir
Kemik tümörleri düzgün huylu(benign) ve makûs huylu (malign) olarak ikiye ayrılmaktadır. Âlâ huylu kemik tümörleri çoğunlukla çocukluk çağında yahut 20’li ya da 30’lu yaşlarda tespit edilmektedir. Düzgün huylu kemik tümörlerinin sık görülenleri şunlardır;
• Fibröz kemik lezyonu (Non ossifiye fibrom)
• Basit kemik kisti
• Anevrizmal kemik kisti
• Osteokondrom
• Fibröz dizplazi
• Dev hücreli kemik tümörü
İyi huylu kemik tümörlerinin kimilerinde tedavi gerekmez hasta yalnızca takip altında tutulur. Lakin teşhis edilen uygun huylu kemik tümörünün ilerleyici olması, kemiğe ziyan verici olması durumlarında ameliyat gerekebilir. Agresif seyredenlerde ameliyata karşın tekrarlama oranı ortalama %20 civarındadır. Bu nedenle hastanın birkaç sefer ameliyat olması gerekebilir. Osteoid osteomalarda radyofrekans, ablasyon tedavisi, kriyo ablasyon tedavisi daha çok tercih edilmektedir.
Kötü huylu kemik tümörleri çocuklarda da yetişkinlerde de görülebilir
Kemikten kaynaklanan makûs huylu tümörlerin görülme oranları milyonda 1-2’dir. Metastatik kemik tümörleri yani öteki organdaki kanserlerin kemiğe yayılması sonucu oluşan tümörler primer kemik tümörlerinden çok daha fazla görülmektedir. Primer kemik tümörlerinin hangi sebeple oluştuğu tam olarak bilinememektedir. Birtakım genetik hastalıklara eşlik edebilmektedirler. Bu nedenle bu olgularda kemik tümörleri olabileceği akılda tutulmalıdır. En sık görülen makûs huylu primer kemik tümörleri şunlardır;
• Osteosarkom kemik tümörleri
• Ewing sarkomu
• Kondrosarkom kemik tümörleri
Kişiye özel tedavi muvaffakiyet oranını artırıyor
Osteosarkom ve Ewing sarkomu daha çok çocuklarda ve genç erişkin insanlarda görülürken, kondrosarkom daha çok orta ve ileri yaşlardaki insanlarda görülür. Ağrı ya da şişlik şikayeti ile gelen hastalara röntgen, MR, bilgisayarlı tomografi ve kemik sintigrafisi yapılarak teşhis konulmaktadır. Berbat huylu kemik tümörlerinin tedavisinde hastaya aldığı tanıya nazaran farklı tedavi formülleri kullanılmaktadır. Hastalara büyük çoğunlukla cerrahi süreç yapılması gerekebilmektedir. Ayrıyeten hastanın teşhisine nazaran tedavi planına kemoterapi ve radyoterapi eklenebilmektedir. Kemik tümörlerinde tedavi sonrası nelere dikkat edileceği ve ne vakit olağan hayata dönüleceği yapılacak tedavilere nazaran farklılık göstermektedir. Hastaların tedavi sonrası denetimleri aksatmaması da çok değerlidir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
